Safra Kesesi Ne İşe Yarar?
Safra kesesinin temel görevi karaciğer tarafından üretilen safrayı depolamaktır. Safra, besinlerle alınan yağların sindirimi için önemli bir rol oynar.
Safra Kesesi Taşları Nasıl Oluşur?
Safra içeriğinde kolesterol, bilirubin denilen pigmentler, safra asitleri ve su bulunur. Safranın içindeki kolesterol veya bilirubinin artması veya kolesterolün safra içindeki doymuşluğunda artış olması sonucu safra içinde çamur benzeri koyu kıvamlı sıvılar oluşturabilirler. Bu çamur benzeri koyu kıvamlı sıvılar daha da ileri giderek safra içerisinde taşların oluşumuna varabilir.
Bu taşların çoğunluğu oluşumu esnasında bir belirti veya bulguya sebep olmaz; bu nedenle oluşum süreci içerisindeki taşlar ve çamur genellikle farklı sebeplerden ötürü yapılan radyolojik incelemelerde ya da periyodik olarak yapılan incelemelerde rastlanabilmektedir.
Safra Kesesi Taşı Belirtileri
Safra çamuru ve yeni oluşan safra kesesi taşları genellikle ilk dönemlerde belirti vermezler. Tüm safra kesesi taşlarının yaklaşık yarısının, insan hayatı boyunca hiçbir bulgu ve belirtiye neden olmadığını dahi göstermiştir.
Safra taşlarının en temel belirtisi “biliyer kolik” adı verilen, safra sistemine özgü bir ağrı türüdür. Biliyer kolik, safra sisteminin hastalıklarında oldukça belirleyici olmakla beraber safra kesesi belirtileri aşağıdaki gibi tanımlanabilir:
- Karnın üst orta ve sağ kısmında başlayan ve kimi zaman sağ kürek kemiğine doğru yayılabilen,
- Genellikle yemeklerden sonra, ani başlangıçlı,
- 15-20 dakika süreyle artan, daha sonra 5 saate kadar sebat eden,
- Kusma, mide yanmasını engelleyici antasid ilaçlar, dışkılama, gaz çıkarma, pozisyon değiştirme gibi uygulamalara yanıt vermeyen,
- Aşırı terleme ve mide bulantısına neden olabilen,
- Künt ve yoğun karakterde,
- Kendi kendine zaman içerisinde geçen ağrı.
Yukarıdaki tüm belirtilere ek olarak safra kesesi ağrısı, yani safra taşına bağlı gelişen ağrı en belirgin özelliklerinden biridir.
Safra kesesi taşları tedavi edilmediklerinde sonuçları nedir?
Safra kesesindeki taşlar tedavi edilmedikleri takdirde safra kesesinden safra yollarına düşerek gerek safra akımını, gerekse pankreasın salgılarını boşaltmasını engellemesi sonucunda çeşitli farklı problemlere neden olabilmektedir. Neyse ki, hastaların çok büyük bir kısmında bu problemler gelişmeden önce bir takım belirti ve bulgular ortaya çıkmaktadır.
Safra Kesesi Taşı Tedavisi
15 mm’den küçük safra taşlarının ilaçla tedavisi mevcuttur. 15 mm’den büyük taşlarda ise cerrahi tedavi yapılır.
Safra kesesi taşlarından korunma yolları nedir?